اگر بخاری خراب را تعمیر نکنیم چه می‌شود؟

سیستم گرمایشی خودرو از مهم ترین بخش های ماشین به ویژه در فصل سرما است. این سیستم نقش اساسی در گرم کردن فضای درون کابین اتومبیل در روزهای سرد دارد. از این رو عملکرد درست و مناسب آن بسیار حائز اهمیت است. در ادامه نحوه کار بخاری خودرو و دلایل خراب شدن آن را بررسی خواهیم کرد.

بخاری خودرو چطور کار می‌کند؟

در خودروهای احتراق داخلی سیستم گرمایشی به دلیل اتصال به سیستم خنک کننده موتور، گرما و حرارتی که به کمک آن کابین را گرم می کند، از موتور تامین می کند. اصطکاک و احتراق درون موتور سبب تولید گرمای زیادی می شود که باید به طور پیوسته خنک شود؛ در غیر این صورت موتور آسیب می بیند. در خودروهای مدرن این خنک کردن توسط مایع خنک کننده که مخلوط آب و ضدیخ است انجام می شود. ضدیخ از یخ زدن آب در هوای سرد جلوگیری می کند.
در سیستم HVAC یک مبدل حرارتی به نام هسته بخاری وجود دارد که به شکل یک رادیاتور کوچک بوده و اتصالی بین این قطعه و سیستم خنک کننده موتور برقرار است.

مایع خنک کننده همواره بین موتور و رادیاتور اصلی در حرکت است. این مایع توسط پمپ آب و از راه لوله های مخصوص در تمام سیستم توزیع می شود. در زمان سرد بودن موتور، دریچه ترموستات مانع از ورود جریان به درون رادیاتور اصلی می شود. این دریچه تنها وقتی که موتور دارای دمای معینی است باز شده و اجازه ورود این مایع به رادیاتور را می دهد.
حین گرم شدن موتور، مایع خنک کننده نیز از این گرما استفاده کرده و گرم می شود. سپس وارد رادیاتور شده، دوباره خنک می شود و پس از آن به موتور باز می گردد. این فرایند به شکل یک چرخه تکرار می شود.

مقداری از مایع خنک کننده پس از جذب گرما به هسته بخاری می رسد. دریچه ای که در مسیر حرکت این مایع بین رادیاتور و موتور قرار دارد، مسیر بخشی از آن را به سمت هسته بخاری تغییر می دهد. هسته بخاری لوله هایی دارد که مایع خنک کننده در آن جریان داشته و دارای پره هایی است که گرما را به درون کابین هدایت می کند.
سیستم تهویه به سبب قرارگیری موتور دمنده در آن دارای جریان هوای گرم است. این هوا طی دو مرحله و پس از عبور از کندانسورهای A/C و هسته بخاری به دریچه های مختلف خودرو می رسد. وظیفه این دریچه ها هدایت هوای گرم به درون کابین اتومبیل بوده و مقدار گرما و حرارت آن پس از روشن کردن بخاری و توسط پیچ تنظیم حرارت مشخص می شود.

علل خرابی بخاری خودرو

خراب شدن بخاری خودرو دو حالت دارد؛ در حالت اول بخاری به طور کلی روشن نشده و گرمایی ندارد ولی در حالت دوم بخاری روشن می شود اما حرارت کمی داشته و گرمای کافی تولید نمی کند. این مشکل به ظاهر ساده دلایل متعددی دارد که در ادامه برخی از آن ها ذکر شده است:

۱ .مقدار مایع خنک‌کننده کم است

در صورتی که پس از روشن شدن بخاری هوای خروجی از دریچه ها حرارت و گرمای کافی را نداشت، اولین کاری که که باید انجام دهید بررسی مقدار مایع خنک کننده خودرو است. در حالت عادی سطح این مایع درون محفظه باید در محدوده مینیمم و ماکزیمم باشد. اگر سطح مایع خنک کننده کمتر از مقدار استاندارد آن بود، باید محفظه را پر کنید. در صورت خالی شدن محفظه زودتر از حد معمول، احتمال نشتی وجود داشته و باید این وضعیت هر چه زودتر توسط یک متخصص بررسی شود.
چنانچه قصد دارید خودتان شخصا نسبت به پر کردن محفظه اقدام کنید، توجه داشته باشید که موتور باید کاملا سرد شده باشد و پس از آن می توانید درپوش سیستم خنک کننده را بردارید. اگر زمانی که موتور گرم است این درپوش را بردارید، ممکن است مایع خنک کننده که بسیار داغ است با فشار پاشیده و موجب سوختگی گردد. به طور کلی توصیه می کنیم این کار را به مکانیک متخصص بسپارید تا در هر بار تعویض روغن، این محفظه را نیز پر کند.

۲ .هسته بخاری مسدود شده است

مسئله دیگری که به ضعف در عملکرد بخاری منجر می شود، مسدود شدن هسته بخاری است. این مشکل در صورتی پیش می آید که چگالی مایع خنک کننده استفاده شده مطابق با چگالی مایع مناسب اتومبیل شما نباشد. به این ترتیب هسته بخاری مسدود خواهد شد. از این رو هنگام خرید مایع خنک کننده حتما دقت داشته باشید که برای اتومبیل شما مناسب باشد.
کثیف بودن مایع خنک کننده عامل دیگری است که سبب سدود شدن هسته بخاری می شود. معمولا خودروهایی که مسافت طولانی را طی کرده اند، با این مشکل مواجه می شوند. شست و شوی سیستم خنک کننده و هسته بخاری راهکاری است که برای رفع این مشک توصیه شده است.

۳ .ترموستات گیر کرده است

گاهی اوقات ممکن است بخاری تا مدت طولانی پس از روشن شدن، گرمایی تولید نکند. گیر کردن ترموستات و به درستی باز و بسته نشدن آن علت ایجاد این مشکل است. معمولا در این شرایط چراغ چک موتور روشن شده و بدین وسیله بروز مشکل در ترموستات را اعلام می کند. عامل دیگری که بیانگر وجود مشکل در ترموستات خودرو است، کاهش دمای موتور حین رانندگی در بزرگراه می باشد. تنها راهی که برای بر طرف ساختن این مشکل وجود دارد، تعویض ترموستات خودرو است.

۴ .درهای ترکیبی در بخش داخلی سیستم تهویه کار نمی‌کنند

قسمت داخلی سیستم تهویه درهای ترکیبی وجود دارد که برای عبور هوای گرم (یا سرد) به کار گرفته شده و با باز و بسته شدنشان به عبور بهتر هوا کمک می کنند. اختلال در عملکرد این درها سبب کاهش عبور هوای گرم می شود. در برخی از خودروها سیستم تهویه به شکل دستی کار کرده و دریچه ها باید توسط خود فرد باز و بسته شود. در صورتی که فعال کننده این درها وظیفه خود را به خوبی انجام ندهند، احتمالا مشکل وجود فرسودگی در سیم کشی یا برخی از قطعات است. در چنین شرایطی هنگام حرکت دادن اهرم گرم/سرد به نظر می رسد که مانعی وجود داشته و اهرم تا آخرین درجه به سمت گرم حرکت نمی کند.

۵ .فیلترها کثیف هستند

اگر بخاری خودرو را روی آخرین درجه گرما قرار دادید اما با این حال هوای گرمی در کابین جریان پیدا نکرد، به نظر می رسد که فیلترهای کابین به بررسی نیاز دارد. کثیف بودن فیلترها محودیت هایی در گردش هوا از سیستم تهویه به وجود می آورد. در حالت عادی پس از روشن کردن بخاری و گرم شدن کامل موتور، هوای دریچه ها بسیار گرماست و میزان این گرما ارتباطی به سرعت حرکت خودرو ندارد. حال اگر بخاری تنها در زمان حرکت گرم می شود و با توقف اتومبیل، از گرما کاسته شده و بخاری سرد می شود احتمال بروز دو مشکل وجود دارد. مسئله اول کم بودن جریان مایع خنک کننده در هسته بخاری است و دومین ایرادی که ممکن است سبب کاهش گرمای بخاری شود، محبوس شدن هوا در سیستم خنک کننده موتور به علت کثیفی یا مسدود شدن فیلترها است. مشکلات دیگری که ممکن است برای بخاری ماشین اتفاق بیفتد.
موارد ذکر شده کلیه دلایل خرابی بخاری نبوده و علل دیگری خرابی موتور دمنده یا خرابی پمپ آب نیز در این مسئله دخیل هستند.

جمع بندی

در این مقاله با نحوه کار بخاری خودرو و پنج مورد از اصلی ترین دلایل خراب شدن آن آشنا شدیم؛ با توجه به توضیحات ارائه شده در این مطلب، اگر خراب شدن یکی از قطعات خودرو علت اصلی درست کار نکردن بخاری باشد، تنها راه بر طرف کردن این مشکل تعویض قطعه معیوب با نمونه سالم است. کیفیت قطعه در عملکرد کلی سیستم تهویه بسیار تاثیرگذار بوده و همین امر سبب افزایش اهمیت انتخاب قطعه غیر تقلبی و مرغوب می شود. بنابراین حتما باید توجه داشته باشید که قطعات یدکی مورد نظر را از کدام فروشگاه خریداری می کنید. فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی اچ پی سی یکی از واردکنندگان باسابقه فعال در این زمینه بوده و شما می توانید مدول بخاری ۴۰۵، مقاومت فن پراید، آفتامات دینام پراید کاربراتوری، آفتامات پراید فیش بغل، آفتامات دینام آردی و … را با ضمانت اصالت و بازگشت کالا از این فروشگاه تهیه نمایید.